Jednym z najczęściej występujących u osób aktywnych schorzeń stóp jest zapalenie rozcięgna podeszwowego. To włóknista struktura z tkanki łącznej, zaczynająca się na guzie piętowym, a kończąca na szczytach kości śródstopia. Łączony ono oba końce sklepienia podłużnego, wspiera łuk podłużny stopy, amortyzując wstrząsy i stabilizując całą stopę. Z tego powodu też zapalenie rozcięgna podeszwowego może stanowić poważne utrudnienie nie tylko w treningach, ale nawet w codziennym poruszaniu się.
Zapalenie rozcięgna podeszwowego – przyczyny
Najczęstszą przyczyną stanu zapalnego rozcięgna podeszwowego jest jego przeciążenie. Może ono być spowodowane przede wszystkim płaskostopiem, częstym chodzeniem na palcach, długotrwałym przebywaniem w pozycji stojącej, a także intensywnym bieganiem lub chodzeniem. Innymi czynnikami zwiększającymi ryzyko zapalenia rozcięgna podeszwowego są:
- nierówna długość kończyn dolnych,
- przykurcz ścięgna Achillesa,
- stopa wydrążona,
- stopa pronacyjna,
- nadmierne napięcie mięśnia brzuchatego łydki;
- nadmierna masa ciała,
- choroby takie jak RZS czy dna moczanowa,
- nieprawidłowa technika treningu, twarde podłoże czy też źle dobrane obuwie.
Na zapalenie rozcięgna podeszwowego narażone są najbardziej osoby po 40 roku życia, osoby wykonujące pracę stojącą, tancerze, a także sportowcy tacy jak biegacze czy tenisiści.
Zapalenie rozcięgna podeszwowego – objawy
Głównym objawem zapalenia rozcięgna podeszwowego jest ból w okolicy kości piętowej, zlokalizowany od spodu stopy. Ze względu na to, iż zapalenie rozcięgna podeszwowego ma charakter przeciążeniowy, ból pojawia się przede wszystkim po zbyt intensywnym chodzeniu lub bieganiu. W przypadku kobiet chodzących w butach na wysokich obcasach, może się on jednak pojawiać nawet po niewielkim wysiłku. Ból, określany zazwyczaj jako piekący i ciągnący, najsilniej odczuwany jest po spoczynku nocnym, natomiast w miarę „rozruchu” jego intensywność maleje. Nieleczone zapalenie rozcięgna podeszwowego może prowadzić do zmian zwyrodnieniowych i odkładania się złogów wapnia w obrębie jego przyczepu na kości piętowej, prowadząc do powstania tzw. ostrogi piętowej.
Diagnostyka zapalenia rozcięgna podeszwowego
Diagnostyka zapalenia rozcięgna podeszwowego opiera się przede wszystkim na badaniach obrazowych, których uzupełnienie stanowi badanie fizykalne oraz wywiad lekarski przeprowadzony przez doświadczonego ortopedę. Aby potwierdzić przypuszczenia lekarz może wykonać badanie USG, które uwidacznia pęknięcia i naderwania rozcięgna, a nawet towarzyszące im niewielkie krwawienia. Można też wykonać zdjęcie RTG, uwidaczniające obecność ostrogi piętowej. W wyjątkowych przypadkach zleca się rezonans magnetyczny, który pozwala jednoznacznie zróżnicować zapalenie rozcięgna podeszwowego z innymi schorzeniami występującymi w obrębie stopy.
Zapalenie rozcięgna podeszwowego – leczenie
Leczenie rozcięgna podeszwowego to głównie leczenie zachowawcze, przez co wymaga ono sporo czasu, jednak systematyczność i wytrwałość przynosi doskonałe rezultaty, pozwalając uniknąć konieczności interwencji chirurgicznej. Terapia polega przede wszystkim na:
- odciążeniu chorej stopy aż do ustąpienia objawów, a co za tym idzie ograniczeniu aktywności fizycznej,
- zadbaniu o wygodne, komfortowe obuwie, wraz z profesjonalnymi wkładkami ortopedycznymi,
- doraźnym stosowaniu środków farmakologicznych zmniejszających ból i stan zapalny, takich jak NLPZ w formie miejscowej oraz doustnej, a w uzasadnionych przypadkach zastrzyków sterydowych,
- ćwiczeniach i fizjoterapii.
Fizykoterapia w leczeniu zapalenia rozcięgna podeszwowego
W ramach leczenia zapalenia rozcięgna podeszwowego stosuje się takie zabiegi jak laser, ultradźwięki czy jonoforeza z jednoczesnym stosowaniem miejscowym leków przeciwzapalnych. Można również zastosować zakładane przez fizjoterapeutę specjalne elastyczne plastry, czyli kinesiotaping, wspomagające proces leczenia. Ważną rolę odgrywają również odpowiednie ćwiczenia rozciągające, które powinny być wykonywane pod okiem specjalisty. Najlepsze jednak rezultaty daje fala uderzeniowa, w przypadku której wystarczy zaledwie kilka zabiegów by pozbyć się bólu i całkowicie zlikwidować stan zapalny. Zabiegi trwają zaledwie kilka minut i wykonywane są raz w tygodniu, co jest dodatkową zaletą tej metody.